GroenLinks Houten is blij en tevreden met het unanieme besluit dat de raad in oktober 2019 nam over de toekomst van Fort Honswijk. Een toekomstplan met een goede balans tussen economische exploitatie en het behoud van cultuurhistorische - en natuurwaarden.
Werelderfgoed
Fort Honswijk maakt deel uit van de Stelling van Honswijk en van een landschap waar de bijzondere waarden van de Nieuwe Hollandse Waterlinie nog volop zichtbaar zijn. Door het grote aantal waterlinieobjecten, zou je dit landschap kunnen karakteriseren als een “militair landschapspark”, met een betekenis die het lokale ver overschrijdt. Sterker nog, het gaat hier om Werelderfgoed!
25 jaar geleden
Zo'n 25 jaar geleden maakte ik voor het eerst kennis met deze plek. Dat was in de tijd dat het begrip 'fortenmaand' werd geïntroduceerd en er aandacht kwam voor de bijzondere kwaliteiten van de forten. De forten waren toen nog anoniem, ontoegankelijk en al lang niet meer in gebruik, maar nog wel eigendom van defensie. Fort Honswijk werd daardoor ook voor omwonenden in Schalkwijk een bijzondere plek.
Tijdens een van die eerste fortenmaanden was het bij uitzondering mogelijk om een kijkje te nemen op Fort Honswijk. Samen met mijn gezin bezocht ik een wat muffe en natte locatie, overwoekerd door groen. Toch ging er een zekere magie uit van het geheel. De entree door de oude poort was indrukwekkend, evenals de overige bouwwerken op het fort. Met name de mysterieuze rondgang tussen de toren en de contrescarp waren imposant. Ik herinner me nog, hoe verrast ik was en hoe mooi ik het vond. Het zag er weliswaar verwaarloosd en gehavend uit, maar het fort was dankzij het weinig intensieve gebruik grotendeels in oorspronkelijke staat gebleven. Dankzij deze geïsoleerde ligging had zich daar in de loop der tijd een rijke flora en fauna kunnen ontwikkelen.
25 jaar later
Destijds kon ik niet bevroeden dat ik me 25 jaar later als raadslid zou buigen over de toekomst van dit fort. De gemeente Houten was enkele jaren geleden voor 1 euro eigenaar geworden van het fort en nu moest er iets mee gebeuren! Het fort met rust laten was geen optie. Er moest een nieuwe bestemming gezocht worden en het fort zou toegankelijk moeten worden gemaakt voor het publiek. De gemeente ging in zee met een partij die het fort zou restaureren en exploiteren. De plannen die hieruit voortkwamen waren ambitieus, maar eenzijdig: gebaseerd op een verdienmodel dat nauwelijks rekening hield met de cultuurhistorische en natuurwaarden van het fort, de omgeving en de belangen van omwonenden en andere betrokken partijen. Dit plan was destijds in 2017 voor Groen Links Houten en andere partijen dan ook onaanvaardbaar.
Nieuw plan
GroenLinks Houten kan zich goed vinden in het nieuwe Ontwikkelkader Toekomst Fort Honswijk. Een plan dat in samenspraak met alle betrokken partijen - verenigd onder de naam 'de Fortwerkers' - tot stand is gekomen.
Het ontwikkelkader spreekt duidelijk uit dat een grootschalige ontwikkeling op gespannen voet staat met de aanwezige kwaliteiten van het eiland van Schalkwijk. GroenLinks Houten is daarom bijzonder blij met de balans tussen economische exploitatie en het behoud van cutuurhistorische – en natuurwaarden. En met de nadruk die wordt gelegd op de op duurzame vormen van mobiliteit: vooral de fiets wordt gestimuleerd, passend bij het imago van Houten als fietsstad.
Kortom, het voorliggende plan is wat mij betreft een prima plan. Dat wat mij 25 jaar geleden zo raakte bij mijn eerste bezoek aan het fort, zal ook voor de toekomst behouden blijven.
Marja Damman, raadslid GroenLinks Houten