In de raadsvergadering van juni stonden drie onderwerpen centraal die gekoppeld zijn aan het sociale beleid in de gemeente Houten: de Sociale Agenda 2012- 2015, het beleidsplan integrale schuldhulpverlening Lekstroom en het beleidsadvies sociale armoede. Een terugblik en enkele kritische kanttekeningen.

Sociale Agenda 2012-2015

In de eerste plaats werd de Sociale Agenda 2012-2015 vastgesteld. Met deze agenda schetst het college de hoofdlijnen voor de ontwikkeling in de komende jaren. Wij vinden het een goede Sociale Agenda, maar hebben het college ook gewaarschuwd.

De jeugdzorg wordt de komende jaren gedecentraliseerd naar de gemeenten. Maar hoe dat eruit gaat zien, is nog zeer onduidelijk. En de jeugdzorg loopt al jaren niet lekker in Nederland. Wel als basisjeugdzorg, maar niet waar het complexe problemen betreft. Onze grootste zorgen zitten bij die complexere problemen en de onduidelijkheid over de financiën.

GroenLinks vraagt zich concreet af hoeveel uren we straks aan begeleiding gaan bieden? Bijvoorbeeld aan de puber met oppositioneel gedrag in een multi-probleemgezin, waarvan de ouders huiverachtig zijn om hulp toe te laten? Zo’n gezin vraagt om een laagdrempelige benadering waarbij een gezinscoach naast de mensen gaat staan. Dat gaat op dit moment op provinciaal niveau al niet goed als gevolg van over protocollisering (teveel willen regelen met complexe vragenlijsten). Het effect van deze sociale agenda moet zijn dat er meer helpende handen zijn. En die zijn nodig, waarbij we overigens niet de illusie moeten hebben dat we de problemen altijd kunnen oplossen. Erger voorkomen is al een doel op zich.

Wij vragen ons af of het toenemende appel op eigen verantwoordelijkheid van de burger geen boemerang is die op de overheid zal terugslaan. Want hoe houden we de zorgmijders, de post-niet-openaars, de ik-heb-geen-probleem-drinkers, de mensen die niet doorhebben dat ze kredietverslaafd zijn en de mensen die niet goed beseffen dat Nederland ook een hard land is in beeld? Hiervoor hebben we alle burgers nodig, want juist de direct betrokkenen zoals familie, buren en vrijwilligers weten vaak beter wat er echt aan de hand is. We staan achter de uitspraak van het college “Iedereen doet mee!” Maar blijf vrijwilligers goed faciliteren. Alleen dan staan we straks samen sterker in Houten!

Beleidsplan integrale schuldhulpverlening Lekstroom

Het tweede onderwerp was de aanpak van schuldhulpverlening. GroenLinks is voorstander van een integrale aanpak van schuldhulpverlening. We zijn ook voor een aanpak in Lekstroomverband (intensief samenwerken met Nieuwegein, Vianen, IJsselstein en Lopik). Wij vinden dat het voorstel van het college een goede aanzet geeft.

Zeker ook omdat het gelukt is om de doorlooptijd voor het verlenen van schuldhulpverlening terug te dringen, waardoor burgers met problemen sneller geholpen kunnen worden. In de eerste vier weken zou dan wel veel ordening in de financiële huishouding moeten worden aangebracht. Hiervoor kunnen vrijwilligers worden ingezet, zo is de gedachte. Maar hier hebben we wel vragen over gesteld. Zo worden op dit moment een aantal vrijwilligers klaargestoomd, maar tijdens het RTG werd hierover wel de zorg uitgesproken. Zijn er voldoende gekwalificeerde vrijwilligers?

Het meest kritisch zijn we over het preventiebeleid. Het doel van de wetgever is dat gemeenten door middel van preventieve inzet schuldenproblematiek zoveel mogelijk proberen te voorkomen. Maar die preventieve inzet is nog niet ingevuld. En bovendien heeft dit college vorig jaar een strenger aflossingsbeleid vastgesteld. Mensen met een uitkering en schulden moeten maandelijks in plaats van 6 procent, 10 procent van het bijstandsbedrag aflossen. Wethouder Van Dalen ziet dit echter niet als probleem en zei tijdens het debat dat dit invorderingsbeleid geen relatie heeft met schuldhulpverlening. Voor GroenLinks een onbevredigend antwoord. We blijven de ontwikkelingen natuurlijk strak monitoren!

Beleidsadvies sociale armoede

Het derde agendapunt was het Sociale Armoedebeleid. In 2011 hebben GroenLinks en CU een motie ingediend. In deze motie vroegen wij het college om de sociale armoede in Houten goed in kaart te brengen. De motie werd gelukkig breed gesteund. Nu was het zover. Het opgestelde beleidsadvies werd eindelijk in de gemeenteraad besproken.

GroenLinks is erg tevreden over het beleidsadvies van de GGD. Het is een startnotitie waar wij van onder de indruk zijn. In twee opzichten. In de eerste plaats is het kwalitatief van hoog niveau met veel bruikbare aanknopingspunten. Het heeft wat langer geduurd maar de uitvoering van de GL-CU-motie leidt wel tot veel praktische aanbevelingen. Tot zover het goede nieuws.

We zijn namelijk ook en niet positief verrast door de geschetste problemen. Sociale armoede is kennelijk bij veel mensen stille armoede. We wisten niet dat het beeld in de gemeente Houten bovengemiddeld verontrustend is. Over de redenen bestaat wat onduidelijkheid, maar twee redenen zijn: er zijn veel één-oudergezinnen in Houten (onder andere als gevolg van scheidingen) en veel flexwerkers (ZZP-ers), die mogelijk in problemen komen door de economische crisis in combinatie met hoge verplichtingen (hypotheken).

Het college onderschrijft alle aanbevelingen, maar wil haar inzet nog nader bepalen. Gelukkig zegt het college wel nadrukkelijk oog te zullen hebben voor de zwakkeren en stapeleffecten zoveel mogelijk te willen voorkomen. Daar zit onze zorg: de nota is mooi, maar hoeveel middelen maken we vrij om echt wat te kunnen betekenen? We hebben begrip voor de samenloop met andere beleidsimpulsen. Toch is onze uitnodiging: reik vooral uit naar mensen die moeilijk te bereiken zijn.

GroenLinks wijst graag op het belang van meedoen voor het welzijn van mensen en voor het nationaal geluk. De kwaliteit van onze samenleving is hoger en we zijn met elkaar gelukkiger als de toegang tot voorzieningen voor zoveel mogelijk mensen gegarandeerd is. Het belang van de U-pas is in de nota van de GGD onderschreven. 80% van de doelgroep heeft hem en 75% gebruikt hem ook. We zijn blij met de toezegging van de wethouder de U-pas in enige vorm te zullen handhaven, maar het college zet wel in op versobering. Wat ons betreft mag de U-pas in de huidige vorm blijven.