Een belangrijk aandachtspunt is sociale huur. In 2021 is het percentage sociale huurwoningen gedaald, terwijl we juist hiervan veel meer nodig hebben. Samen met PvdA Houten, D66 Houten, CDA Houten, en Houten Anders deden wij daarom het voorstel om een gezond geldbedrag te reserveren voor het fonds Volkshuisvesting. Helaas waren de toekomstige coalitie partijen er nog niet aan toe om zich hard te maken voor meer betaalbare woningen. Ze stemden tegen met als argument dat dit later in het jaar terug zal komen. Daar zullen wij zeker voor zorgen! Onze fractievoorzitter Susan van Erp was woordvoerder en gaf haar eerste toespraak als raadslid; gefeliciteerd! Het hele betoog kun je hieronder lezen.
"Voorzitter, geachte aanwezigen en toehoorders,
Wat wil je bereiken de komende vier jaar? Het is waarschijnlijk de meestgehoorde vraag van het afgelopen jaar voor raadsleden. Eerst bij het schrijven van onze verkiezingsprogramma’s en vervolgens tijdens de campagne, in debatten, interviews, coalitieonderhandelingen of in ons geval, de verkennende gesprekken.
Bij vooruit kijken is de verleiding groot om alles te willen en, zeker in die verkiezingstijd, alles te beloven. Je hoort dan partijen zeggen ‘er moet meer geld naar cultuur, naar fietspaden, er moet geïnvesteerd worden in groene buurten met volop parkeerruimte en natuurlijk moeten er een paar duizend betaalbare woningen bij en moet de ozb omlaag’. Allemaal makkelijker gezegd dan gedaan. Het is daarom goed dat we de gewoonte hebben om elk jaar terug te kijken.
De Jaarstukken zijn de verantwoording over het afgelopen jaar: wat heeft de gemeente voor de inwoners gedaan? Ze laten ons zien in hoeverre we erin geslaagd zijn te doen wat we wilden doen. Wat hebben we met elkaar bereikt? Ik vind het dan ook mooi dat ik in mijn allereerste betoog als raadslid achterom kan kijken, dat lijkt me een goed begin voordat we aan de slag gaan met de toekomst van Houten.
Voor Groenlinks was 2021 het laatste jaar dat we in het college zaten. Allereerst kijken we dus terug op een samenwerking met CDA, VVD, CU als coalitiepartners en het laatste jaar van het coalitieakkoord ‘Duurzaam, ondernemend en dichtbij’. Een aantal plannen uit dit akkoord zijn afgelopen jaar aangenomen.
Zo ligt er sinds 2021 een plan;
- hoe we richting aardgasvrij kunnen dankzij de Transitievisie Warmte,
- hoeveel duurzame energie we gaan opwekken met de RES,
- met hoge ambities voor de komende jaren voor betaalbare koop en sociale huurwoningen in de Woonvisie,
- een Klimaatadaptatieplan dat een koppeling maakt tussen versterken van biodiversiteit en voorkomen van bijvoorbeeld wateroverlast en hittestress,
- en een Leidraad Participatie waardoor inwoners en initiatiefnemers in de toekomst meer duidelijkheid hebben over wat de verwachtingen zijn van waar participatie en inspraak aan moet voldoen. Niet overbodig met de vele ruimtelijke ontwikkelingen die eraan komen.
Met zoveel plannen voor de toekomst, kan ik meteen antwoord geven op die meestgestelde vraag “wat wil je bereiken”: ik wil bereiken dat het komende college een mooie uitvoering geeft aan deze plannen!
Maar, het afgelopen jaar bestond zeker niet alleen uit het maken van plannen. Bij een paar onderdelen van lopend beleid en wat daarop bereikt is wil ik even apart stil staan. Allereerst veel dank voor het opstellen van deze jaarstukken, voor het zorgvuldig beantwoorden van de vele vragen van ARC en van 10 verschillende partijen. Veel respect voor dit werk.
- Programma Samen Leven. Wij hebben voorzichtig de indruk dat de zaken rondom het sociaal domein, de jeugdzorg en WMO, financieel in 2021 gelukkig onder controle waren, door de ombuigingen en door het extra geld vanuit het Rijk. Tegelijk met die financiële meevaller komt echter de zorg dat het met kwetsbare mensen en met name jongeren en ouderen, zeker sinds corona, helemaal niet meevalt. We vinden het dan ook belangrijk om te lezen in de stukken, en te horen van de wethouder dat zorg die nodig is, altijd gegeven wordt. We weten dat er hard gewerkt wordt door het Sociaal Team om dit voor elkaar te krijgen. Als ik de tabellen in de jaarstukken vol cijfertjes en ‘prestatie indicatoren’ bekijk , sta ik er bij stil dat het hier gaat om personen met ieder hun eigen verhaal en behoefte. Aandacht kan niet in geld uitgedrukt worden, wat de inzet van alle ambtenaren en de vele organisaties van onschatbare waarde maakt; dank daarvoor.
- Programma Duurzame Leefomgeving. Onze klimaatdoelstelling uit 2010 is nog steeds: Klimaatneutraal 2040! Ideaal gezien zouden we rond 2021 dus op 37% duurzame energie zitten. Volgens de CBS Klimaatmonitor zitten we echter pas op 10% duurzame energie. We hebben inmiddels wel 35% duurzame elektriciteit (door de grote hoeveelheid zonnepanelen geïnstalleerd). Dat is een meevaller, maar ik wil graag van de wethouder horen hoe wij die doelstelling klimaatneutraal 2040 gaan halen. Kunt u concreet maken welke stappen er de komende tijd genomen gaan worden en hier bijvoorbeeld een uitvoeringsplan voor opstellen?
- Biodiversiteit en klimaatadaptatie. Zinloze verharding, dat is de officiële term voor overbodige stenen in de openbare ruimte, daar hebben we in Houten ca. 5 ha van. Als we die omzetten naar begroeiing, is dat goed voor klimaatadaptatie en voor biodiversiteit. Twee doelstellingen in een. Toch strandt op dit moment 40% van de initiatieven omdat er weerstand is bij omwonenden, die (kennelijk) graag planten willen i.p.v. gras. Kan de wethouder onderbouwen waarom de twee doelstellingen van klimaatadaptatie en biodiversiteit niet in budget gekoppeld zouden kunnen worden? Als er ruimte is op het budget voor Biodiversiteit voor planten, en ruimte op het budget voor Klimaatadaptatie voor ontstening, kunnen we grote stappen zetten. Bovendien zijn meerjarige planten niet duur, en kosten ze minder onderhoud dan gras! Wat is ervoor nodig om die koppeling mogelijk te maken? Wellicht is dit een mooi project om op te nemen in het uitvoeringsprogramma van de Visie Biodiversiteit, die we zojuist in het vragenhalfuur al genoemd hebben?
- Financieel: Na aftrek van diverse posten houden we ongeveer 3 miljoen over. Dat gaat automatisch in de algemene reserve voor de volgende begroting, maar voor een deel willen wij graag richting te geven aan deze meevaller.
Immers, Welk onderwerp staat bovenaan de prioriteitenlijst van elke partij?
Nou, we zijn het soms oneens over de locatie, maar iedereen is het eens dat er meer betaalbare woningen moeten komen. De wachtlijsten bij de sociale huur zijn ongelooflijk lang en koopwoningen zijn onbetaalbaar, niet alleen voor starters. Nu heeft de gemeenteraad de verantwoordelijkheid om zorgvuldig om te gaan met de beperkte ruimte die we hebben, en bij het bouwen van woningen te kijken naar een hele rits aan eisen.
We gaan duurzaam, circulair, energieneutraal, natuurinclusief bouwen in een fijne groene omgeving met volop ontmoetingsplekken en goede fiets en wandelpaden. Het is nogal wat. Projectontwikkelaars vragen ons alsjeblieft goede kaders aan te geven, bijvoorbeeld door aan te sluiten bij het Provinciale initiatief ‘Convenant Duurzaam Bouwen’. Maar vooralsnog is onze ambitie van 30% sociale huur, zoals we die in de Woonvisie hebben vastgesteld, nog lang geen werkelijkheid. Dit percentage is in 2021 niet gestegen, maar van 25 naar 24% gezakt. Dat moet beter.
Hoe? Met al die strijdende wensen, niet alles kan toch? Het wordt een forse uitdaging waarbij kaders zoals de woonvisie en het convenant duurzaam bouwen kunnen helpen, maar dan zijn we er nog niet. Gelukkig hebben we dit jaar een positief resultaat op de jaarrekening. In plaats van dit resultaat direct door te zetten naar de algemene reserve, kunnen wij nu de keuze maken om met elkaar af te spreken dat we inderdaad die betaalbare woningen de hoogste prioriteit geven. Door het amendement van de PvdA geven we een gezonde impuls aan het Fonds Volkshuisvesting zodat we bij komende woningbouwprojecten ervoor kunnen zorgen dat we die woningen gaan bouwen die het minst opleveren. Want daar is het meest behoefte aan. Dat is immers onze gedeelde grootste prioriteit?
Dus, wat wil je bereiken de komende vier jaar? Groenlinks gaat voor een toekomst die groen en sociaal is; wij willen bereiken dat er ruimte is voor het realiseren van de vastgestelde ambities op duurzaamheid, biodiversiteit, zorg voor kwetsbaren, en betaalbare woningen.
Dank u wel."
Susan van Erp
